Lees voor
mijnNaktuinbouw
Laboratoria Erkend voor Export van Zaaizaden: ‘LEEZ’

LEEZ regelt het officiële gebruik van NAL-toetsuitslagen voor exportcertificering van zaaizaden. Bedrijven met een LEEZ-erkenning mogen de uitslagen van hun eigen ziektetoetsen gebruiken als garantie bij export. Mits het bedrijf een NAL-autorisatie heeft voor die toetsen.

1 / 1
Stellingkasten met zaden opgeslagen in een koeling

LEEZ sluit aan op NAL, dat betekent dat de drie NAL-pilaren audits, protocolbeoordeling en ringtoetsen blijven zoals ze zijn. De nacontrole onder LEEZ is een officiële nacontrole. De NVWA beslist op advies van Naktuinbouw over bijvoorbeeld het gevolg van een gevonden afwijking voor opname in het LEEZ-register.

Voorwaarden

Alleen Nederlandse bedrijven met een NAL-autorisatie voor ziektetoetsen mogen een LEEZ-erkenning aanvragen. Met deze erkenning mogen Nederlandse zaadbedrijven niet alleen zelf bemonsteren en toetsen, maar ook de resultaten gebruiken voor exportcertificering. Dat zorgt voor een vloeiend bedrijfsproces en efficiëntie.

Deelnemers aan LEEZ moeten, naast de overige NAL-condities, ook voldoen aan de module ‘NAL-LEEZ, NAL Condition 27’. U vindt een link naar de NAL-condities via de webpagina NAL. Hierin staat welke NAL-condities wel en welke niet gelden bij LEEZ.

Is LEEZ verplicht?

Bedrijven met een NAL-autorisatie zijn niet verplicht een LEEZ-erkenning aan te vragen. In dat geval laten zij zaden die een fytosanitair certificaat nodig hebben voor export, toetsen door het officiële laboratorium van Naktuinbouw. Vanzelfsprekend moeten zij voor behoud van hun NAL-autorisatie aan de bestaande NAL-condities blijven voldoen (uitgezonderd ‘NAL-LEEZ, NAL Condition 27’) en dit kunnen aantonen bij de jaarlijkse audits.

Ook nieuwe en internationale bedrijven kunnen een NAL-autorisatie aanvragen, zonder in aanmerking te hoeven of te willen komen voor LEEZ. NAL zorgt voor een bewezen borging van de kwaliteit van de eigen toetsen, maar maakt het ook mogelijk om NAL-kwaliteitscertificaten af te geven aan klanten. Of om onkruidtoetsen uit te voeren voor export naar Australië.

LEEZ in de praktijk

De werkwijze bij export van zaaizaden bij LEEZ-erkende bedrijven is als volgt: 

  1. Het bedrijf vult een fytosanitair certificaat in. Het land waar het zaad naartoe gaat, bepaalt de eisen. Dat kan bijvoorbeeld een laboratoriumtoets zijn op een bepaalde ziekteverwekker. Het bedrijf heeft dan zelf de toets uitgevoerd in het eigen NAL-geautoriseerde laboratorium op een zelf in Nederland getrokken monster. En het laboratorium is LEEZ-erkend voor de betreffende toets.
  2. Een keurmeester geeft het fytosanitaire certificaat af na het doen van een aantal controles: 

    - Voerde het bedrijf zelf of Naktuinbouw de toets uit?

    - Vond de bemonstering van de partij in Nederland plaats?

    - Vond de toets plaats op een datum dat er een NAL-autorisatie was?

    - Is er een LEEZ-erkenning voor de betreffende toets op de datum van export

  3. De NAL-auditor controleert jaarlijks aan de hand van ‘NAL Condition 27’ of het bedrijf aan de procedures voldoet. De auditor controleert niet alleen het kwaliteitsmanagementsysteem van het bedrijf, maar ook de uitvoering van de toetsen en de manier van bemonsteren.
  4. Een NVWA-auditor voert in een zoveel mogelijk vaste frequentie een administratieve controle uit bij het bedrijf.

 

Wilt u meer weten over LEEZ of NAL?

Neem dan contact op met team Bedrijfserkenningen via e-mail: nal@naktuinbouw.nl. Lees ook eens ons artikel over LEEZ in Buitenstebinnen van juli 2025.

Veelgestelde vragen (FAQ)

1 resultaat

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen NAL en LEEZ?

1. LEEZ-monsters worden alleen in Nederland genomen
Voor NAL mogen bedrijven monsters nemen bij een zuster- of dochterbedrijf in het buitenland, waar eens per drie jaar een audit plaatsvindt. Uitslagen van buitenlandse monsters mag een bedrijf niet gebruiken voor exportcertificeringen onder LEEZ.

2. LEEZ-toetsen worden altijd uitgevoerd in een Nederlands NAL-geautoriseerd laboratorium
Uitslagen van toetsen bij een zuster- of dochterbedrijf in het buitenland mag een bedrijf niet gebruiken voor export onder LEEZ.

3. Bij LEEZ wordt bladmateriaal altijd getoetst door Naktuinbouw
Als zaad naar een land gaat met een toetseis voor bladmateriaal, moet Naktuinbouw de bemonstering en toetsing van het blad uitvoeren, toetsen door bedrijven zelf zijn niet toegestaan.

4. LEEZ geldt alleen voor niet-Q-organismen
Als zaad naar een land gaat met een toetseis op een EU-quarantaineorganisme, dan voert een officieel laboratorium de toets uit. Bijvoorbeeld het Naktuinbouw-laboratorium.