NVWA scherpt importcontroles aan na nieuwe vondst wortelknobbelaaltje
Publicatiedatum: 15 september 2025
Vanaf 21 augustus scherpte de NVWA de importcontroles aan voor goudpalmplanten met wortel uit El Salvador. Dit nadat ze in augustus extra maatregelen oplegde aan een Nederlands bedrijf waar het wortelknobbelaaltje Meloidogyne enterolobii is aangetroffen. De nematode is zeer schadelijk op onder meer tomaat, paprika en komkommer, maar tast ook aardappelknollen aan. Bij siergewassen kan de nematode de groei belemmeren.
De wortelknobbelnematode Meloidogyne enterolobii is in januari 2023 voor het eerst aangetroffen bij een Nederlands teeltbedrijf. Dit plaagorganisme is in de EU gereguleerd als quarantaine-organisme. De nematode is zeer schadelijk op onder meer tomaat, paprika en komkommer, maar tast ook aardappelknollen aan. Bij siergewassen kan de nematode de groei belemmeren. De nematode is niet schadelijk voor mens en dier. Sinds de eerste vondst zijn er dertien uitbraken bij sierteeltbedrijven in Nederland vastgesteld.
Recente bevindingen van de NVWA bevestigen eerdere vermoedens dat deze nematode op meer plantensoorten en in meer landen kan voorkomen dan nu bekend is. Ook blijkt dat er niet altijd symptomen zichtbaar zijn op besmette planten. Daarom is uw alertheid nodig en heeft de NVWA de importcontroles aangescherpt.
Meloidogyne enterolobii wijder verspreid en symptoomloos in goudpalm
Afgelopen maand legde de NVWA maatregelen op bij een bedrijf waar de wortelknobbelnematode Meloidogyne enterolobii is aangetroffen. Het gaat om vondsten in goudpalm, ofwel Chrysalidocarpus lutescens (synoniem: Dypsis lutescens en Areca lutescens) uit El Salvador.
In eerdere vondsten in 2023 en 2024 in met name Ficus microcarpa, vertoonden besmette planten wortelknobbels. Bij de recente vondst op goudpalm werden deze symptomen niet gezien. Bovendien was El Salvador niet bekend als land waar M. enterolobii aanwezig is.
Deze vondst geeft aan dat het risico op binnenkomen van deze nematode groter is dan verwacht. Niet alle exporterende landen weten dat de nematode bij hen voorkomt. Daarnaast kunnen vrijwel alle plantensoorten besmet raken, waarbij soms, zoals bij goudpalm, geen knobbels op de wortels zichtbaar zijn. In die gevallen is symptoomloze bemonstering en toetsing van wortelmateriaal noodzakelijk om een besmetting te kunnen aantonen.
Aanscherping importcontroles door vondst wortelknobbelaaltje
De NVWA scherpte vanaf 21 augustus 2025 de importcontrole voor goudpalmplanten met wortel uit El Salvador aan. Dit betekent dat er vanaf deze datum een verplichte symptoomloze bemonstering geldt bij 100% van de importzendingen van Chrysalidocarpus uit El Salvador. De kosten voor de monstername en diagnose komen voor rekening van de importeur.
Maatregelen bij een vondst bij import
Wordt M. enterolobii in een importpartij aangetroffen? Dan wordt de hele partij geweigerd voor import in de EU en moet de partij onder toezicht van de Naktuinbouw of het KCB vernietigd of buiten de grenzen van de EU gebracht worden.
Maatregelen bij een vondst binnen Nederland
Bij een vondst van M. enterolobii in Nederland kan de impact voor uw bedrijf groot zijn. De nematode is in het gewas tijdens de teelt niet te bestrijden. Omdat Meloidogyne enterolobii een zeer brede waardplantenreeks heeft, kunnen maatregelen van toepassing zijn op vrijwel alle planten met wortels. De NVWA licht bij een vondst toe wat de maatregelen voor u betekenen.
Wat kan ik doen als importeur of teler van potplanten uit derde landen?
Vraag goede garanties van uw leverancier: deze nematode kan op vrijwel alle plantensoorten voorkomen en in veel meer landen dan nu bekend is. Besef ook dat niet alle plantensoorten met deze besmetting wortelknobbels ontwikkelen. In derde landen van herkomst vormt een teelt waarbij deze wortels nooit in contact zijn gekomen met de volle grond de beste garantie dat de planten vrij zijn van M. enterolobii.
Houd na import de planten minimaal tien weken fysiek gescheiden van andere partijen. Zorg er daarbij voor dat ook de watersystemen gescheiden zijn en zorg voor filtratie van recirculatiewater. Zo voorkomt u verspreiding van de nematode op uw bedrijf. Controleer de wortels daarna goed.
U kunt ook steekproefsgewijs wortelmateriaal van planten laten onderzoeken op aanwezigheid van wortelknobbelnematoden. Met name wanneer u twijfelt over ontwikkeling van symptomen in uw gewas, zoals in Chrysalidocarpus lutescens, en als de planten oorspronkelijk in de volle grond in derde landen zijn geteeld.
Tot slot zorgt een gedetailleerde administratie en labelen van de planten ervoor dat verschillende partijen goed van elkaar onderscheiden kunnen worden. Bij een vondst van de wortelknobbelnematode op uw bedrijf legt de NVWA zo gericht mogelijk maatregelen op.
Meld een vermoeden van M. enterolobii in uw planten zo snel mogelijk bij de NVWA.
Bron: NVWA