Extra maatregelen Curtobacterium flaccumfaciens pv. Flaccumfaciens
Publicatiedatum: 18 juli 2025
In de Europese Unie (EU) gaan extra maatregelen gelden om de introductie en verspreiding van de bacterie Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens (Cff) te voorkomen. Aanleiding zijn recente uitbraken en vondsten van Cff in geïmporteerd bonenzaad, ook in Nederland. De maatregelen staan in een nieuwe Europese verordening die op 23 juli 2025 in werking treedt. Wat betekent dit voor u als teler, veredelaar/zaadbedrijf, handelaar of importeur?
Aanvullende maatregelen specifieke waardplanten
Cff heeft al de status van quarantaine-organisme. Er gelden daarom in de EU eisen om dit organisme te weren en te bestrijden. In de nieuwe Verordening (EU) 2025/1316 staan aanvullende maatregelen. Deze nieuwe maatregelen gelden voor zaaizaden en jonge planten van de volgende waardplanten van Cff: soja (Glycine max), pronkboon (Phaseolus coccineus), limaboon (Phaseolus lunatus), gewone snij- en sperzieboon (Phaseolus vulgaris), azukiboon (Vigna angularis), uradboon (Vigna mungo), mungboon (Vigna radiata), kousenband (Vigna unguiculata) en tuinboon/veldboon (Vicia faba).
Er gelden geen nieuwe maatregelen voor materiaal bestemd voor menselijke consumptie en diervoeder (verse bonen of gedroogde bonen).
Wat verandert er?
De belangrijkste veranderingen zijn:
1. Surveyverplichting in de teelt van specifieke waardplanten
Vanaf 23 juli 2025 tot en met 30 april 2029 geldt een jaarlijkse surveyverplichting in de teelt van deze specifieke waardplanten. Dat betekent dat de NVWA surveyinspecties gaat uitvoeren bij bedrijven die deze waardplanten telen. NVWA-inspecteurs controleren de gewassen (visueel) op symptomen van Cff. Als zij symptomen aantreffen, nemen zij een monster om te onderzoeken op Cff.
De NVWA gaat ook surveys uitvoeren in stroken rondom percelen met teelt van specifieke waardplanten. Zo wil de NVWA zo goed mogelijk inzicht krijgen in de mate van verspreiding van Cff. De NVWA-inspecteurs nemen monsters van onkruiden, ook als er nog geen symptomen van Cff zichtbaar zijn.
Bij een vondst van Cff legt de NVWA maatregelen op. Dit betekent onder andere dat het gewas en de onkruiden zo snel mogelijk van het land af moeten. Bijvoorbeeld door het onderwerken van het gewas of de onkruiden. Daarnaast gelden er direct hygiënemaatregelen en een teelt- en opplantverbod voor vlinderbloemigen voor de 2 opvolgende kalenderjaren. Kijk voor een uitgebreide toelichting op onze webpagina over de maatregelen bij een vondst van Cff.
2. Nieuwe importeisen
Bij import van zaaizaden en jonge planten van deze waardplanten gaan nieuwe importeisen gelden. De nieuwe importeisen gelden vanaf 23 april 2026.
Er gelden vanaf dan vier opties bij import van zaaizaden en jonge planten:
- Het land van herkomst staat officieel bekend als vrij van Cff.
- Het plantmateriaal komt uit een gebied dat vrij is van Cff. Dit is officieel verklaard door de autoriteiten in het land van herkomst.
- Het plantmateriaal is afkomstig van een productielocatie die onder toezicht staat van de officiële autoriteiten. Het plantmateriaal is getoetst en vrij bevonden van Cff.
- Partijen zaaizaden zijn voor export getoetst en vrij bevonden van Cff.
De exporteur in het land van herkomst buiten de EU (derde land) moet ervoor zorgen dat het te exporteren plantmateriaal aan 1 van deze eisen voldoet. In de bijschrijving op het bijbehorende fytosanitair certificaat moet staan aan welke eis is voldaan. De exacte Engelstalige tekst staat in de bijlage van Verordening (EU) 2025/1316. De NVWA voegt de bijschrijvingen begin 2026 toe aan het document Bijschrijvingen bij import anders dan groenten en fruit. Informeer uw leverancier over deze importeisen.
3. Verplichte importcontroles zaaizaden
Vanaf 23 april 2026 geldt een inspectieplicht bij import uit derde landen van zaaizaden van: limaboon (Phaseolus lunatus), azukiboon (Vigna angularis), uradboon (Vigna mungo), mungboon (Vigna radiata) en kousenband (Vigna unguiculata). Zaaizaden van deze plantensoorten komen op de lijst van certificaat- en inspectieplichtige producten in bijlage XI van Verordening (EU) 2019/2072.
In Nederland voeren de keuringsdiensten deze importcontroles uit. Dat betekent dat inspecteurs van de keuringsdiensten zendingen zaaizaden van alle specifieke waardplanten gaan controleren. Zendingen met zaaizaden die inspectieplichtig worden, moet u vanaf dat moment aanmelden voor een importcontrole.
Voor zaaizaden van gewone boon (Phaseolus vulgaris), pronkboon (Phaseolus coccineus), soja (Glycine max) en tuinboon/veldboon (Vicia faba) geldt momenteel al een inspectieplicht. Deze blijft van kracht.
Verplichte bemonstering van zaaizaden van Phaseolus vulgaris en Phaseolus coccineus blijft van kracht
De NVWA blijft steekproefsgewijs zendingen zaaizaden van gewone boon (Phaseolus vulgaris) en pronkboon (Phaseolus coccineus) uit derde landen bemonsteren bij import, in ieder geval tot de nieuwe importeisen ingaan op 23 april 2026. Wel is het percentage steekproeven in juni 2025 verlaagd. De NVWA onderzoekt momenteel minimaal 10% van de zendingen met zaaizaden van Phaseolus vulgaris en Phaseolus coccineus uit derde landen op de aanwezigheid van Cff.
De NVWA voert deze verplichte importtoetsing uit vanwege een verhoogd risico op besmetting van zaden. In zendingen zaaizaden uit derde landen is Cff aangetroffen. Het ging ook om zendingen uit landen waarvan niet bekend is dat Cff daar voorkomt. Veel derde landen toetsen niet op Cff, bleek uit contact tussen de NVWA en de autoriteiten van deze landen. Deze landen hebben tijd nodig om de toetsing goed te kunnen inrichten. Ze hebben hier 9 maanden de tijd voor gekregen nadat Verordening (EU) 2025/1316 in werking treedt. Dan gaan de nieuwe importeisen gelden.
Een zending valt buiten de steekproef als het herkomstland op het fytosanitair certificaat heeft verklaard dat alle partijen in de zending zijn getoetst op Cff en hiervan zijn vrij bevonden.
Bron: NVWA
Beeld: Eppo - David Caffier