Monsterinformatie

Waar zie ik hoe groot mijn zadenmonster moet zijn?

Dit vindt u in de Tarieven Laboratoria 2023 op onze website achter de betreffende toets.

Waar zie ik welke toetsen jullie kunnen uitvoeren op mijn gewas?

In de Tarieven Laboratoria 2023 vindt u ons actuele portfolio. Voor de groentegewassen staat per gewas vermeldt welke toetsen we uit kunnen voeren. Voor plantmateriaal staat in een apart hoofdstuk welke toetsen beschikbaar zijn.

Heeft u vragen?

Neemt u dan contact op met team Support van het laboratorium: laboratoria@naktuinbouw.nl.

Kan ik ook weefselkweekmateriaal laten toetsen op pathogenen?

Al onze toetsen zijn gevalideerd op in-vivo-materiaal. Afhankelijk van de gebruikte toetstechniek kan ook in-vitro-materiaal getoetst worden. De PCR-techniek is zeer gevoelig en kan over het algemeen wel gebruikt worden. De ELISA-techniek is minder robuust en is af te raden. Laat bij voorkeur het uitgangsmateriaal toetsen. Of later nog een keer als de planten enkele weken in de kas gestaan hebben.

Welk type materiaal heb ik nodig voor virustoetsing op plantmateriaal?

Voor virustoetsing is jong volgroeid blad nodig.

Waar zie ik welk plantmateriaal ik moet laten toetsen voor diverse pathogenen?

Dit vindt u in de tarievenlijst[link] op onze website bij de gewenste toets.

Welk plantmateriaal moet ingestuurd worden in geval van planten met symptomen?

• Neem monsters op een plek waar de nieuwe symptomen verschijnen. Laboratoriumonderzoek aan volledig afgestorven planten is vaak niet mogelijk.
• Neem een monster voordat een gewasbescherming is uitgevoerd. Bestrijdingsmiddelen doden of maskeren ziekteverwekkers en verstoren laboratoriumtoetsen.
• Bij onduidelijke symptomen de hele plant insturen.
• Bij onduidelijke symptomen of weinig voorkomende planten een deel van een gezond exemplaar meesturen. Verpak het gezonde monster apart en geef op het label aan dat het om gezond materiaal gaat.
• Voorkom dat bladeren en bloemen verontreinigd worden door meegestuurde aarde of substraat. Sluit de wortels af met een aparte zak, sluit deze af met een elastiekje om de stam.
• Verpak het geheel in papier om uitdroging en rotting te voorkomen. Het papier reguleert het vocht in de plastic zak.

Hoe weet ik hoeveel planten ik moet bemonsteren voor export?

Voor export zorgt vaak een keurmeester voor de monstername. U kunt hiervoor een e-mail sturen naar planning@naktuinbouw.nl. Zij kunnen u precies vertellen wat er moet gebeuren.

Wat is het verschil tussen ontsmette en behandelde zaden?

• Behandelde (gedesinfecteerde) zaden bevatten geen zichtbare middelen. Het doel van deze behandelingen is om het aantal micro-organismen te verminderen. Vaak ongeacht of ze al dan niet schadelijk zijn.  
  Voorbeelden hiervan zijn warm-water-behandeling of behandeling met TSP of HCl. Van deze producten wordt verwacht dat ze geen invloed op de toetsen hebben. 
  Bij sommige behandelde zaden, zoals bij bijv. hypochloriet behandelding zijn er ook geen middelen zichtbaar, maar kunnen wel een verstoring geven bij gevoelige toetsen, zoals de ZE-PCR. In dat geval kan een vals-negatieve uitslag een verkeerd beeld geven. Het is van belang dat de monsternemer hier zich van bewust is.  

• Ontsmette zaden dragen wel duidelijk middelen bij zich. Het doel van deze behandeling is het zaad bescherming mee te geven voor de toekomst bij uitzaai en opkweek. Meest duidelijke voorbeeld is met gewasbeschermingsmiddelen gecoate zaden. Deze producten kunnen de toetsen mogelijk beïnvloeden.  

Mag ik ook ontsmette/gecoate zaden laten toetsen?

Gezondheidstoetsen op zaden zijn ontwikkeld en gevalideerd voor onbehandelde zaden. Zaadbehandelingen kunnen de betrouwbaarheid van de gezondheidsonderzoeken beïnvloeden. Stuur daarom bij voorkeur onbehandelde zaadmonsters in. Indien het de uitdrukkelijke wens/noodzaak is dat behandelde zaden getoetst worden, zal op het attest een opmerking vermeld worden, waarin staat dat de toets alleen gevalideerd is op onbehandelde zaden.

Dit is niet van toepassing voor toetsen waarbij expliciet vermeld staat dat de toets op behandeld zaad wordt uitgevoerd. Graag wel bij de opdracht vermelden met welk middel de zaden zijn behandeld.

Voor kwaliteitstoetsen (kiemkracht, zuiverheid, etc.) speelt dit een minder grote rol.

Mag ik ook geprimede zaden laten toetsen?

Gezondheidstoetsen op zaden zijn ontwikkeld en gevalideerd voor onbehandelde zaden. Zaadbehandelingen kunnen de betrouwbaarheid van de gezondheidsonderzoeken beïnvloeden. Stuur daarom bij voorkeur onbehandelde zaadmonsters in. Zeker voor toetsen die uitgevoerd worden met behulp van een kweekmethode. Bij het primingsproces is er een sterke toename van het aantal micro-organismen in het zaad. Zelfs na extra ontsmetting na het primen kunnen er geen beoordeelbare uitslagen meer verkregen worden, omdat de extra micro-organismen uit het zaad zorgen voor te veel storing in de toets.

Voor kwaliteitstoetsen (kiemkracht, zuiverheid, etc.) speelt dit een minder grote rol.

Kan Naktuinbouw voor aanvang van een gezondheidstoetsing de zaden onstmetten?

Dit is helaas niet mogelijk om 2 verschillende reden:

• Naktuinbouw heeft geen faciliteiten voor het toepassen van ontsmettingsmiddelen, anders dan voor het uitvoeren van de toets nodig is.
• Als een monster ontsmet wordt, dan is het niet meer het monster dat is ingestuurd en niet meer representatief voor de partij waar het monster uit is genomen.

Mogen met Thiram ontsmette monsters ingestuurd worden voor laboratoriumonderzoek?

Alleen als zaadpartijen met Thiram zijn behandeld en naar landen buiten de EU gaan, mogen we de monsters ontvangen en testen.

Indien mijn partij te klein is voor een standaard monstergrootte, uit hoeveel zaden moet een monster dan minimaal bestaan?

Protocollen zijn gevalideerd op 1 of enkele standaard monstergroottes. In sommige gevallen is het niet mogelijk om dit aantal zaden te laten testen. Het is dan mogelijk om minder zaden te laten testen, maar dat betekend dan wel dat de uitslag minder betrouwbaar is voor de partij. Met een standaard monstergrootte kan de aanwezigheid van 0,1% besmette zaden al worden aangetoond.

Voor meer informatie over de minimale benodigde hoeveelheid zaden voor een toets, kunt u contact opnemen met de Front Office van het laboratorium laboratoria@naktuinbouw.nl.

Kunnen monsters retour gestuurd worden?

Monsters bestemd voor gezondheidstoetsen kunnen niet retour gestuurd worden. Ten eerste worden deze monsters destructief getoetst. Na het toetsen zijn de monsters niet meer bruikbaar. Ten tweede bevinden ze zich in ingeperkt gebied. De monsters mogen dit gebied niet meer verlaten.