Toetsverplichting hoog risico gewassen Xylella fastidiosa

De bacterie Xylella fastidiosa vormt een bedreiging voor de teelt van veel gewassen. De bacterie is een quarantaine-organisme en er gelden noodmaatregelen. Bij een eventuele vondst zijn drastische maatregelen nodig, gericht op uitroeiing van de bacterie. Vanwege de noodmaatregelen moet er bij bedrijven met hoog-risicogewassen monsters worden genomen voordat de planten voor de eerste keer in het verkeer worden gebracht.

Laatste update 12-7-2021

Om u goed te informeren werkten we hieronder mogelijke vragen uit in vragen en antwoorden. Staat uw vraag er niet bij of wilt u extra informatie? Neem dan contact op met de Teamadministratie Boomkwekerijgewassen via (071) 332 62 88 of via e-mail.

Waarom moet ik mijn product laten toetsen op Xylella?

Uit de gevonden besmettingen met Xylella in Zuid-Europa bleek dat deze soorten een hoger risico hebben om besmet te raken. De Europese Commissie wil op deze manier het risico op verspreiding verder terugdringen. Hoog risico gewassen moeten worden bemonsterd en getoetst voordat ze voor de eerste keer in het verkeer worden gebracht. Dit geldt ook voor eindproduct.

Hoe gaan andere lidstaten hiermee om?

Het toetsen is een verplichting vanuit de Europese Unie (EU). De gewassen van collega’s in andere lidstaten worden ook getoetst. Jaarlijks worden alle hoog-risico-gewassen Xylella in de EU op deze wijze gecontroleerd. 

Welke gewassen moeten getoetst worden?

  • Coffea
  • Lavandula dentata
  • Nerium oleander
  • Olea europaea
  • Polygala myrtifolia
  • Prunus dulcis

Al deze waardplanten moeten worden bemonsterd en getoetst voordat ze voor de eerste keer in het verkeer worden gebracht. Als de planten reeds zijn voorzien van een plantenpaspoort afgegeven in een andere lidstaat, dan mag er van worden uitgegaan dat de planten getoetst zijn. Naktuinbouw zal dan geen monster nemen.

Ik ben handelaar, neemt Naktuinbouw bij mij ook een monster?

Als u deze gewassen inkoopt met een plantenpaspoort, dan mag u erop rekenen dat het materiaal ooit is bemonsterd en getoetst, ook als het materiaal betreft uit een andere lidstaat.

Twijfelt u? Neem contact op met Teamadministratie Boomkwekerijgewassen via (071) 332 62 88 of via e-mail.

Wanneer neemt Naktuinbouw het monster?

Jaarlijks controleren wij welke bedrijven hoog risico gewassen produceren. Als de planten niet getoetst zijn , of als dit onduidelijk is, neemt de keurmeester een monster. Dit doen wij op het meest geschikte tijdstip.

Wie neemt het monster?

Het gaat om een monstername en toetsing die wettelijk verplicht is. Daarom neemt de Naktuinbouw-keurmeester het monster. De kosten voor monstername en analyse zijn voor u. 

Waaruit bestaat het monster?

Dit is afhankelijk van de waardplant en van het aantal planten op de kwekerij. Bij Olea europaea (olijf) neemt de keurmeester 4 bladeren per plant, bij Nerium oleander en Coffea neemt de keurmeester 2 bladeren per plant. Bij de overige gewassen neemt de keurmeester 2 stukjes twijg per plant. Afhankelijk van het aantal planten op de kwekerij wordt tussen de 80 tot maximaal 160 planten bemonsterd.

Ik teel meerdere gewassen. Hoeveel monsters worden er genomen?

Teelt u twee gewassen? Dan neemt de keurmeester twee monsters, bij drie gewassen drie monsters, etc.

Voorbeeld: u teelt Coffea en Olea europaea. Dan worden er twee monsters genomen.

Ik teel één gewas, maar daarvan heb ik verschillende rassen. Hoeveel monsters worden er genomen?

Per gewas nemen wij één monster. De keurmeester verdeelt het monster over verschillende rassen.

Ik zie geen symptomen in mijn gewas. Is monstername dan wel nodig?

Ja. Xylella kan het gewas besmet hebben, maar nog geen symptomen geven. Door het nemen van een monster kunnen wij onderzoeken of Xylella aanwezig is. Dit heet een latente monstername.

Welke toetsmethode wordt er gebruikt?

Wij onderzoeken het monster in het Laboratorium van Naktuinbouw via de PCR-methode. Deze methode zoekt naar stukjes DNA die karakteristiek zijn voor Xylella. Door deze stukjes vervolgens te vermenigvuldigen, kan de aanwezigheid van Xylella worden aangetoond.

Wat als mijn monster verdacht of besmet is?

Dit moet eerst worden bevestigd. Bij een verdacht of besmet monster sturen wij het monster door naar de NVWA. Zij voeren verder onderzoek uit en leggen eventuele maatregelen op. De NVWA brengt de kosten voor het toetsen van het monster in rekening.

Welke maatregelen tegen Xylella zijn op dit moment van kracht?

Raadpleeg hiervoor de website van de NVWA.

Ik teel een hoog risico gewas, maar er is (nog) geen monster genomen. Wat moet ik doen?

Gelukkig hebben we veel telers in beeld. Deze plannen we in om te bezoeken.

Wilt u zeker weten of u bij ons bekend bent als teler van een hoog risico gewas? Neem dan contact op met de Teamadministratie Boomkwekerijgewassen via (071) 332 62 88 of via e-mail.

Hoe blijf ik op de hoogte over het onderzoek op mijn monster?

Het onderzoek duurt minimaal 1 week en maximaal 2 weken. Neem bij vragen contact op met de Teamadministratie Boomkwekerijgewassen via (071) 332 62 88 of via e-mail.

Hoe weet ik of er in mijn monster geen Xylella is aangetroffen?

U ontvangt van ons een analyserapport.